Als je echt duurzaam bezig wilt zijn in de tuin, maak je gebruik van je eigen compost. Maar hoe doe je dat, compost maken? En waarom eten sommige vegans alleen gewassen die zijn verbouwd met eigen compost? Wij leggen het uit.

Voor het verbouwen van je eigen gewassen heb je twee dingen nodig: aarde en compost. Compost ontstaat door de vertering van organisch materiaal en maakt de kringloop rond. Ook is het humusrijk en daarom heel voedzaam voor de bodem. Zelf composteren kan bovendien duurzamer zijn dan gebruik maken van grootschalig gtf-afval, omdat het niet vervoerd en verwerkt hoeft te worden. En je bespaart energie, omdat je ter plekke groenafval uit je eigen huishouden verwerkt. Compost heeft een donkerdere kleur dan aarde en je kunt het eenvoudig zelf maken.

Wat mag er allemaal op de composthoop?

• Groenafval uit de (moes)tuin, dus grasmaaisel, bladeren, takjes en stro
• Ongekookt, biologisch groenafval uit de keuken, dus groente- en fruitresten
• Onkruid dat nog geen zaad bevat
• Doppen van pinda’s en noten
• Koffiefilters en koffiedik
• Plantenpotten van organisch materiaal, zoals kokosvezel
• Theebladeren

Wat mag er absoluut niet op de composthoop?

• Gekookte of bereide etensresten, waaronder ook brood
• Afval van de barbecue (het as bevat vet)
• Steenkool
• Zieke of aangetaste delen van planten
• Koffiepads en theezakjes
• Papier

Hoe kun je zelf composteren?

Zelf composteren kun je bijvoorbeeld doen op een composthoop of in een open compostbak. Daarvoor heb je enkele vierkante meters buitenruimte nodig. Maar let op: je kunt niet zomaar al je groenafval op een berg gooien. Een goede composthoop is opgebouwd uit verschillende lagen die je af en toe moet omzetten. Zorg ervoor dat je composthoop rust op de grond van de tuin. Leg takjes neer en bouw de hoop dan op met verschillende lagen groenafval. Dunne laagjes met variatie zorgen ervoor dat het composteringsproces snel verloopt. Door luchtige laagjes met bladeren toe te voegen, zorg je bovendien voor genoeg lucht. Zorg ervoor dat je composthoop zich in het zicht bevindt en in de halfschaduw (bijvoorbeeld onder een boom) en dat er voldoende regenwater op kan vallen (dus niet onder een afdak). Bouw de hoop in één keer op en strooi er af en toe een dun laagje kalk overheen. Ook moet je de composthoop af en toe water geven met een gieter. De laatste laag van de composthoop moet luchtig zijn, dus bijvoorbeeld grasmaaisel of bladeren.

Wat gebeurt er in de composthoop?

Composteren is een rottingsproces waarbij bacteriën, schimmels en andere organismen in de bodem gft-afval omzetten in compost. Daarvoor is zuurstof nodig. Bij verkeerd composteren komt er geen zuurstof aan te pas (anaëroob), waardoor schadelijke broeikasgassen als methaan ontstaan. Houd de composthoop zuurstofrijk door hem om de zes weken om te keren: de bovenste laag wordt de onderste laag. Het is de bedoeling dat het binnenin de composthoop goed warm wordt. Daarom verloopt composteren in de zomer veel sneller dan in de winter.

Wanneer is de compost klaar?

Composteren duurt gemiddeld negen tot twaalf maanden. In het voor- en najaar kun je de compost uitstrooien en licht je tuin in harken. In de winter is het belangrijk om de grond af te dekken. Dat doe je bijvoorbeeld door te mulchen. Door de intensieve omzetting van compost kan een grove variant schadelijk zijn voor jonge wortels. Gebruik daarom alleen verse, fijne compost als je een moestuin in potten hebt.

Vegans en compost

Wanneer je met de juiste compost werkt, is bemesting niet meer noodzakelijk en dat is precies waarom sommige vegans alleen gewassen eten die zijn verbouwd met eigen en/of plantaardige compost. Veel (biologische) groenten uit de supermarkt of van de boer zijn namelijk helemaal niet veganistisch. Huh, wat? Inderdaad, biologische of biodynamische boeren maken vaak gebruik van dierlijke mest om de kwaliteit van de bodem te verbeteren. Echt zeggen dat je veganistisch eet, kun je dan dus niet. Je eet plantaardig. Veganistisch eet je vrijwel alleen als je je eigen groenten verbouwt en weet dat dat plantaardig gebeurt.

Is het erg om als vegan groenten te eten van de boer? Nee, natuurlijk niet. In de biodynamische landbouw wordt juist gebruik gemaakt van dierlijke mest om een gezonde grond te garanderen. Kunstmest en pesticiden horen daar niet in thuis. De dierlijke mest die zorgt voor een gezonde bodem komt bovendien de biodiversiteit ten goede en is dus voordelig voor de andere dieren die in een gebied leven, zoals insecten, vissen in een nabijgelegen sloot en bodemdieren. Laat je dus vooral niet afschrikken en maak je eigen compost omdat je dat leuk vindt en graag duurzaam wilt (moes)tuinieren!

Vond je dit artikel over compost interessant om te lezen? Lees dan ook: Moestuintips voor beginners.